DVI Nedir?
Son 10 yılın içinde hem PC hem de medya sektöründe bir dijitalleşme furyasıdır aldı gitti.
Bunun da en önemli noktası standart bir digital görüntü sinyali arayüzü oluyor. Diğer bir deyişle DVI (Digital Video Interface).
PC Ekran kartlarında görmeye başladığımız bu portun ne işe yaradığına bir göz atalım.
DVI aslında Digital Display Working Group tarafından analog ve digital arayüzlerin tek konnektörde biraraya getirilmesi amacıyla ortaya konmuş bir spesifikasyon.
Şimdi maliyetler de düşüyor. Bu şekilde tümüyle dijital hale gelmesi yakındır.
DVI, Transition Minimized Differential Signaling (TMDS) adı verilen bir arayüzü kullanmaktadır. Basitçe söylemek gerekirse bir DVI portundan veri aktaran budur.
DVI spek’leri en az bir TMDS "linki" öngörür. İkili link ya da iki TDMS kanalı olan DVI spekleri de vardır. Tek linkte üç veri kanalı(RGB) bulunur.
10-bit’lik bir TMDS linki 165 MHz ‘e kadar hızlarda çalışabilir, ve 1.65Gbps bandgenişliği verir.
Bu çok iyi bir hızdır ve tazeleme hızı 60Hz olan 1920 x 1080 (HDTV) çözünürlükteki bir düz panel ekranı çalıştırmak için yeterlidir.
İki linkli bir TMDS’de ise bu hemen hemen iki katına çıkar. İkili için 2Gbps bandgenişliğinde birinci link ile ikincinin uyuşabilmesi için 100 MHz hızda çalışmalıdır.
İki linkli TMDS’de 2048 x 1536 çözünürlük elde etmek mümkündür. Daha yüksek bantgenişliği ve daha yüksek çözünürlükleri çalıştırabilmesi DVI speklerini grafik teknolojisinin en önüne çıkarmıştır.
DVI nasıl çalışır
Bunu anlamak için önce bir PC’nin bir görüntü sinyalini nasıl üretip aktardığına bakalım. Halen bilgisayar kullanıcılarının çoğunda resim tüpüne giden bir VGA portu bulunmaktdır.
PC 0’lar ve 1’lerden oluşan digital sinyaller üretir. Oysa tipik bir katot ışınlı resim tüpü sadece analog işaretleri işleyebilmektedir.
Bilgisayarın dijital sinyallerini ekranın gerek duyduğu analog sinyallere çevirme işini ekran kartı(VGA bağlantısı) yapmaktadır. Burada DVI ‘nin bir işi yok..
Ancak, çok kişi artık yavaş yavaş şık LCD ekranlara geçmeye başladı.
LCD ekranların hepsi dijital olmasına karşın halen hepsinde DVI bağlantısı yok. DVI bağlantısı olmadıkça görüntü kalitesi olması mümkün olandan daha kötü olmaktadır. Çünkü bilgisayarda bulunan ekran kartı önce sinyalleri analoğa(VGA) çevirip, LCD ekrana gönderiyor.
LCD ekranın da onu alıp yeniden dijitale çevirmesi gerekiyor.
Sonuçta bu digitalden analoğa ve analogdan dijitale fazladan yere iki defa yapılan dönüştürme sonucu mesela “1” “0.935” ya da “1.062” haline dönüşebilir. Çok para verip LCD ekran aldığınız halde görüntünüz daha iyileşmez. O zaman israf niye?.
İki digital cihazın analog VGA bağlantısı için gereksiz iki A/D – D/A dönüşümü olur
İşte DVI’nın gereksinimi bu noktada başlıyor. Artık şimdi yeni üretilen ekran kartlarının çoğunda hem DVI hem de VGA portları var. DVI olmayan LCD ekranlar ile DVI olanlar arasındaki görüntü kalitesi farkı düşük çözünürlüklerde çok az. Ancak çözünürlük arttıkça kalite farkı birden ortaya çıkıyor. DVI buradaki kaybı tümüyle ortadan kaldırmaktadır.
Temel DVI konfigürasyonları
DVI için kullanılabilecek konfigürasyonlar çok çeşitlidir.
DVI çıkıştan DVI girişe (Dijitalden dijitale): Bu en mükemmel durumdur. Adaptörler veya uyumlandırma düzenekleri gerekmez. Örneğin ekran kartının DVI çıkışından bir LCD ekranın DVI girişine bağlanırsınız. Burada görüntü kalitesinde hiçbir kayıp olmaz.
İki dijital cihaz birbirine DVI ile doğrudan bağlanır
Analog sinyal çıkış analog girişli LCD’ye: Bu en kötü durum. (Resim 6-14a) PC dijital sinyali üretir. Ekran kartı onu analog sinyale dönüştürür, sonra LCD ekranın içindeki grafik dönüştürücü devreler bu analog sinyali tekrar dijitale dönüştürür. Burada iki defa dönüştürme sonucu görüntü kalitesinde düşme olur. Kalite kaybı farkedilebilir düzeydedir.
Analog çıkış analog girişli resim tüpüne: Resim tüplü(CRT) ekran kullanan çoğunluk için tipik kullanım bu şekildedir. Burada kalite kaybı azdır ve analog girişli LCD’de olduğuna göre durum daha iyidir. Kalite kaybının miktarı doğrudan ekran kartı ve monitörün görüntü kalitelerine bağlıdır.
Analog çıkış DVI girişli LCD’ye: Görüntü kalitesi az daha iyidir. Ancak, yine de kayıp vardır. Çünkü sinyal yine analoğa dönüşmektedir.
Sonuçta yukarıdaki seçeneğe benzer. Tek farkı DVI bağlantının PC tarafı yerine LCD tarafında olmasıdır. Ekran kartının çıkışında VGA’ya(analog) bir adaptör kablosu takılır. Bu sinyali dijitale dönüştürerek DVI bağlantısına iletecektir. Özellikle yüksek çözünürlüklerde yine kalite azalması farkedilecektir.
Kafa karıştıran bir konu da DVI konfigürasyonlarının kablolarının çeşitliliğidir. Burada dikkat edilmesi gereken üç ana kural var.
İdeal olanı DVI’dan DVI’ya bağlanmaktır. Monitörler bakımından DVI her ne hikmetse LCD monitörlerin pahalı modellerinde bulunuyor. Ekran kartınızın çıkışındaki DVI’ya bağlanabilecek analog resim tüplü monitörler ise çok az. Bunlar için geliştirilmiş bir DVI-A standardı (Analog DVI) mevcut.
Konnektörlerinizi kontrol edin. DVI desteği varmı. Eğer varsa hangi standardı kullanıyor. Adaptörleri de ona göre düşünmelisiniz. Hangi uç hangi uca bağlanacak. Elinizdeki cihazlarda var olan konnektörleri bilmek birinci adımdır.
Ancak, bunlarla nasıl bir konfigürasyon çıkartılmasının daha uygun olacağına karar vermek bir başka konu. Standartlar birbiriyle karıştırılmamalıdır. Örneğin elinizde DVI’lı bir monitör var ancak ekran kartınızdaki DVI onu desteklemiyor ise ekran kartınızı değiştirmeniz gerekecek.
DVI Kablaj Standartları
Üç tür DVI kablaj standardı çok sayıda da birbirine adapte etmekte kullanılan adaptör kabloları bulunmaktadır.
DVI-D - DVI Digital (Gerçek Dijital)
DVI-D ekran kartınız ile monitörünüz arasındaki doğrudan dijital bağlantıdır. Bu tür bağlantıda aktarım hızı ve görüntü kalitesi yüksektir, kayıp yoktur. Ancak halen bağlanacak heriki tarafta da bundan bulmak çoğu zaman güçtür.
DVI-A - DVI Analog (Yüksek çözünürlüklü analog)
Bu format bir DVI sinyali analog yani resim tüplü(CRT) bir ekrana taşımak içindir. Bu format bir DVI sinyali bazı HDTV'lere taşımakta kullanılmaktadır.
Görüntü kalitesi dönüşüm sırasında biraz kaybedilir. Ancak yine de aktarılan resim stadart VGA formatlarından daha iyidir. Halen bu formatın fiilen demode olduğu söylenebilir.
Not: Bu kabloların hiçbiri bir diğerinin yerine geçemez. Bir DVI-D kablo analog bir sisteme takılamaz. Bir DVI-A kablo da digital bir sisteme takılamaz. Standartlar birbiriyle karıştırılamaz. Ancak, bir DVI-I portu bir başka DVI-I, DVI-D ya da DVI-A kabloyu kabul edebilir.
DVI dan VGA’ya konnektörler
Bu adaptörlerin bir ucu DVI diğer ucu VGA olur. Bunlar tipik olarak bir ekran kartından bir DVI sinyalini VGA girişli bir monitöre taşımak ya da tersi için kullanılırlar. DVI-D, A ve I standartlarından herbirinin kendi ayrı birer adaptör kablosu olur.
DVI-A dan VGA ya adaptör
Bu konuda eklenmesi gereken bir diğer nokta da tüm kablolar ve adaptörlerin gereksinime göre erkek ve dişi türlerinin bulunduğudur.
Sinyal kaynağı(PC) tarafı genellikle dişi DVI veya VGA tarafı olur. O nedenle adaptör kablonun
PC tarafı da monitor tarafı da erkek olur. Eğer DVI veya VGA portunu diğer standarda dönüştürmek vey tersi için kullanılacak bir adaptör ise genellikle girişi erkek çıkışı olur ki kablo adaptöre doğrudan bağlanabilsin.
DVI-I erkek ve dişi konnektörler
DVI-D erkek ve dişi konnektörler
Konu: DVI Nedir? 
Salı Mayıs 06, 2008 2:50 pm